کود شیمیایی سیاه چیست؟

در واقع کود شیمیایی سیاه یا همان کود فسفاته، تامین کننده فسفر گیاهان مختلف می باشد.

کود های فسفاته تجاری یا همان کود شیمیایی سیاه با استفاده از سنگ فسفات تولید می شوند. تقریباً دو سوم منابع فسفات جهان از ذخایر سنگ های فسفات رسوبی و دریایی به دست می آید. سنگ فسفات زمین در گذشته به عنوان منبع فسفر برای خاک استفاده می شده است. با این حال، به دلیل غلظت کم فسفر در این ماده بومی، هزینه های حمل و نقل بالا و واکنش های اندک محصول، استفاده از سنگ فسفات به طور قابل توجهی در کشاورزی کاهش یافته است. از سوی دیگر، استفاده از کودهای شیمیایی فسفردار رشد چشمگیری داشته است.

در واقع جز “P” در عناصر و مواد مغذی اصلی مورد نیاز گیاهان “NPK” همان کود شیمیایی سیاه است.

 انواع کودهای شیمیایی سیاه

کود شیمیایی سیاه نام کود کشاورزی به خصوصی نیست و هر کودی که عنصر اصلی تشکیل‌دهنده‌ی آن عنصر فسفر باشد کود سیاه نام خواهد داشت. برخی از این کودهای فسفر شامل موارد زیر می‌باشد:

  • سوپر فسفات
  • کود فسفر
  • سوپر فسفات تریپل
  • فسفات آمونیوم
  • نیترو فسفات
  • نحوه جذب فسفر از خاک
    میزان فسفر در خاک مناطق مختلف متفاوت است در برخی مناطق میزان فسفر P2O5 در لایه‌های سطحی خاک بسیار بالاست و در برخی مناطق نیز این مقدار بسیار پایین است. برخی عوامل مانند میزان کشت و کشاورزی، نوع بافت تشکیل‌دهنده‌ی خاک و شرایط آب و هوایی در میزان فسفر خاک موثر هستند.
    منبع اصلی فسفر خاک آپاتیت است که به نوعی ماده اولیه سازنده کودهای شیمیایی سیاه نیز می‌باشد. برای این‌ که فسفر قابل جذب باشد باید در حالت محلول باشد و به دلیل واکنش‌پذیری بالای فسفر با دیگر عناصر، نوع محلول آن در خاک کاهش می‌یابد. در واقع فسفر محلول که یک ماده واکنش‌پذیر است برای تثبیت شدن باید با دیگر مواد واکنش بدهد.
    هنگامی که فسفر محلول از محل شکل‌گیری خود به حرکت درمی‌آید در مسیر خود به سمت ریشه گیاه با ترکیبات موجود در خاک مانند آهن، رس و ترکیبات آلومینیوم موجود در خاک واکنش می‌دهد و عملا میزان ناچیزی از آن به گیاه می‌رسد. خاک‌های رسی تمایل به جذب فسفر و تثبیت آن دارند و معمولا میزان فسفر در دسترس گیاه در خاک‌های رسی کاهش می‌یابد.
  • نقش فسفر در گیاه
    همان‌طور که گفتیم عنصر فسفر یکی از 3 عنصر اصلی مورد نیاز گیاهان است و نقشی بسیار حیاتی را در رشد و نمو گیاهان بر عهده دارد. فسفر نقشی اساسی در متابولسیم و انرژی یک گیاه دارد و در صورتی که کمبود فسفر را در یک گیاه شاهد باشیم بازدهی محصول به شدت کاهش خواهد یافت. شما با خرید کود NPK دیگر نیازی به نگران شدن در مورد کمبود این 3 عنصر مهم نخواهید داشت.
    برخی از نقش‌های فسفر در گیاهان به شرح زیر می‌باشد:

    • نقش اساسی در فتوسنتز گیاه
    • نقش در تولید انرژی متابولیک گیاه (ATP)
    • افزایش استحکام و مقاومت گیاه
    • تحریک ریشه‌زایی
    • بهبود تشکیل گل و دانه
    • افزایش کیفیت نهایی محصولات
    • علائم و نشانه‌های کمبود فسفر در گیاهان
      اگر حد بحرانی فسفر در خاک‌های کشور را 15 میلی‌گرم فسفات به ازای هر کیلوگرم خاک در نظر بگیریم میزان فسفر 8/71 درصد از خاک‌های کشور کمتر از حد بحرانی می‌باشد. تنها نشانه‌ی قطعی کمبود فسفر در خاک انجام آزمایش خاک است و دیگر علائم و نشانه‌ها تنها نشان‌دهنده احتمال کمبود فسفر است.
      با این حال برخی از نشانه‌های کمبود فسفر در گیاهان به شرح زیر می‌باشد:

      • روند رشد گیاه نسبت به دیگر محصولات آن منطقه کندتر است
      • رسیدن دانه و میوه‌دهی در زمان طولانی‌تری نسبت به زمان معمول اتفاق می‌افتد
      • تعداد دانه‌های پوک و بی‌بار افزایش می‌یابد
      • رنگ برگ‌ها و فرم‌ آن‌ها نسبت به حالت عادی تغییر می‌کند. (رنگ بنفش یا قرمز در برگ‌های ذرت)
      • شرکت آرمان شیمی رازی تولید کننده کودهای شیمایی سوپر فسفات ساده افتخار ارائه محصولات با کیفیت تضمینی را دارد